Agressie, seks en veiligheid
in relatie en gezins systemen
29 mei 2015
Op dit congres zal stilgestaan worden bij de relatie tussen agressie, seksualiteit en veiligheid in de partnerrelatie en het gezin.
In de wederkerige affectieve, cognitieve, en lichamelijke verbondenheid van partners en gezinsleden speelt bewustwording van agressie een belangrijke rol. Voor het aangaan van conflicten, maar ook voor het onthullen en uiting geven aan de intieme en seksuele zelfexpressie (self-disclosure) is een mate van moed nodig.
Agressie heeft vaak een negatieve betekenis gekregen terwijl het eigenlijk een vitale levenskracht is die noodzakelijk is om je als mens binnen verschillende levensgebieden te positioneren. Om binnen de partnerrelatie intimiteit en seksualiteit en het seksueel verlangen vorm te geven is agressie als daadkracht nodig om goed aan te geven wat je wel of niet zou willen van en met je partner.
In de praktijk is het vaak moeilijk om deze levenskracht/energie in de therapie aan te spreken en aan te moedigen. Vooral wanneer er onveiligheid ervaren wordt.
Op dit congres willen we agressie, seks en veiligheid binnen de partnerrelatie en in gezinnen, in perspectief behandelen. Drie gastsprekers zullen vanuit een eigen deskundigheid de drie thema’s uitwerken waarbij aandacht zal zijn voor de toepasbaarheid in de therapeutische praktijk.
Op dit congres ontvangt u het recent verschenen boek “Lust of last, Verhalen uit de praktijk van een seksuoloog” door Vera Steenhart.
- Agressie is communicatie
Hoewel het verband tussen seksualiteit en agressie een oud fenomeen is staat dit onderwerp, mede dankzij boeken als 50 tinten grijs, weer in het centrum van de belangstelling. De essentie van het verband, passie, is een verkenning waard. Een verkenning die agressie in een ander perspectief plaatst en een lans breekt voor het de-pathologiseren van agressie. Agressie en seksualiteit als vitale levenskrachten aanspreken in je behandeling.
Jeroen Terpstra, psychiater, gedrags-farmacoloog, expert op het gebied van agressiehantering en Hoofd Behandelzaken 24uurs/Acuut GGz Centraal Flevoland.
- Agressie in: “gewone relaties”, strijdrelaties en de positieve kracht van agressie in de seks
David Schnarch introduceerde in 1997 de term ‘normal marital sadism’ om te illustreren dat partners elkaar soms haten, wraak nemen of straffen. De praktijk leert dat agressie juist in deze meer subtiele vorm vaak over het hoofd wordt gezien, terwijl het gedrag grote impact heeft op het machtsevenwicht in de relatie en het zelfrespect van de partners.Voor relatietherapeuten en seksuologen is het noodzakelijk om ook de eigen agressie te onderzoeken en te leren kennen. Ontkennen of afwijzen van agressie vertroebelt het beeld in de therapie en maakt dat agressie ondergronds voort kan woekeren in de relationele dynamiek. Cliënten die vertrouwd zijn met onveiligheid zijn bovendien gedegen getraind in het in kaart brengen van hun omgeving. Angst voor agressie bij de therapeut wordt herkend als zwakke plek, waardoor de effectiviteit van de behandeling ernstig wordt beperkt.
Wanneer je wat er tussen partners wel of niet gebeurt op seksueel gebied als een taal gaat zien, wordt duidelijk dat agressie ook daar een belangrijke rol speelt. Als de therapeut de onuitgesproken boodschappen kan vertalen en cliënten kan helpen om de positieve krachten van hun agressie te benutten, dan kan het vuur bovengronds komen en het seksleven opwarmen.
Vera Steenhart is relatie- en gezinstherapeut, seksuoloog in Amsterdam. Van haar hand verscheen het boek “Lust of last, Verhalen uit de praktijk van een seksuoloog”.
- Geïntegreerde slachtoffer- plegerbehandeling bij gezinnen met een hoog risico op terugval in geweld of seksueel misbruik
De huidige vooral op het slachtoffer gerichte aanpak bij kindermishandeling en seksueel misbruik binnen het gezin moet ten behoeve van het kind worden geïntegreerd met Dit zal gezinsleden en hulpverleners versterken bij het beschermen, herstellen en verbeteren van de gehechtheidsrelaties in het gezin en in het netwerk. De doorgaande borging van de veiligheid van het kind vraagt om aandacht voor veiligheidsplanning en voor risicogestuurde zorg afzonderlijk.
Een werkelijk geïntegreerd zorgprogramma richt zich daarom achtereenvolgens op actuele veiligheid, op risicofactoren voor terugval in misbruik en op herstel van de gevolgen van de traumatische gebeurtenissen van alle gezinsleden. Het implementeren van deze aanpak was en is een moeizame maar lonende onderneming.
Sander van Arum is orthopedagoog/psychotherapeut/systeemtherapeut. Hij is voorzitter van de sectie Forensische Systeemtherapie NVRG. Hij is hoofd behandelzaken van de Waag Nederland.Hij introduceerde namens de Waag samen met de Viersprong Multisysteemtherapie (MST) in Nederland en is adviseur van MST Nederland. Hij is ontwikkelaar van het zorgprogramma Veilig, Sterk & Verder voor kindermishandeling en seksueel misbruik binnen het gezin en van het Triage-instrument Veilig Thuis voor de Advies- en Meldpunten Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK) dat per 1 januari 2015 ter beschikking is gekomen.
Doelgroep: Dit congres is met name bedoeld voor relatie- en gezinstherapeuten, seksuologen en andere professionele hulpverleners.
Locatie: de “Oranjehof” centrum voor relatie en gezin, Kerkweg 2 in Wezep (bij Zwolle).
Tijd: Vanaf 9.00 uur ontvangst met koffie en thee.
De dag begint om 09.30 uur en eindigt om 16.30 uur.
Kosten: € 225,- incl. koffie/thee, lunch en het boek “Lust of last, verhalen uit de praktijk van een seksuoloog” door Vera Steenhart
Accreditatie: De accreditatie voor deze dag is aangevraagd bij de N.V.R.G. en V&VN afd SPV en de BAMw en de NVVS.
Inschrijving
- Aanmelden kan via e-mail met vermelding van naam, adres en lidnummer van de beroepsvereniging aan info@deoranjehof.nl
- Betaling van € 225,- op bankrekeningnummer NL45 RABO 0119 5081 92 t.n.v. T&C onder vermelding van: congres agressie seks en veiligheid, 29 mei 2015.
Inschrijving op volgorde van binnenkomst van betaling.
Annulering: Bij annulering vóór 1mei 2015 wordt € 35,- administratiekosten ingehouden. Bij annulering na 1 mei 2015 is het volledige bedrag verschuldigd.
Voor meer informatie:
Téo Visser 06-54333855 / teovisser@solcon.nl
Carey Woortman 06-10232622 / careywoortman@planet.nl
Verslag congres 29 mei 2015
Agressie, Seks en veiligheid in relatie en gezinsystemen.
29 mei 2015
Weer een inspirerende dag op de Oranjehof, ditmaal de thema’s agressie, seks en veiligheid binnen relatie en gezinssystemen.
De ochtend starten we met psychiater Jeroen Terpstra, die niet alleen binnen zijn werkveld te maken krijgt met agressie, maar ook buiten zijn werk een affiniteit heeft met dit thema, getuigen zijn kennis over de vechtsport. Hij wil in zijn pleidooi de positieve kant van agressie laten zien, juist omdat we dat in onze huidige maatschappij vooral geconfronteerd worden met de negatieve kant zoals in de media. Doordat we een negatieve stempel plaatsen op agressie veroorzaken we als maatschappij in de ogen van Jeroen Terpstra juist een probleem. We mogen namelijk een zeer belangrijke emotie niet meer uiten en juist door deze onderdrukking kunnen we psychische en lichamelijke klachten ontwikkelen.
Waar dient agressie dan voor? Agressie hebben wij als mensen nodig om onze grenzen te bewaken. Op tijd je grenzen aangeven voorkomt dat de spanning te hoog oploopt en verklein je de kans op een uitbarsting van verbaal of fysiek geweld. Samengevat; een goede agressie regulatie bevorderen het welbevinden, doordat stress vermindert en isolatie en uitstoting voorkomen kan worden.
Nog een reden om minder bang te zijn voor agressie is dat wij als mensen een empathisch reflex hebben. Dit zorgt ervoor dat agressie zelf limiterend is. Door dit empathisch reflex zijn wij in staat om gevoelens van de ander te ervaren waardoor agressie vanzelf weer afneemt. De mens wil altijd blijven communiceren, zijn boodschap wil gehoord worden.
De boodschap van Jeroen Terpstra is dan ook: laat de kinderen weer lekker met elkaar stoeien, want daarmee ontwikkelen ze een heel gezond deel van hun mens zijn.
De tweede spreker van deze dag is Vera Steenhart, seksuoloog en gezins- en relatie therapeut.
Agressie is iets wat veel vaker voorkomt in relaties dan dat wij denken. Naast de ervaringen in Vera’s praktijk, wijzen dat ook de onderzoeken uit. Vaak word agressie gemist of niet bespreekbaar gemaakt, dat heeft verschillende oorzaken als vooroordelen dat het niet voorkomt in goed opgeleiden gezinnen of dat de vrouw niet de agressor is. Ook kan het lastig zijn voor een therapeut om het thema bespreekbaar te maken als je graag aardig gevonden wil worden, of kan een therapeut zelf bang zijn voor agressie. Het is in ieder geval van belang dat je als therapeut agressie niet veroordeeld maar kan zien als kracht. Agressie is een signaal, wat zit erachter?
Naast handvatten over hoe je als therapeut agressie bespreekbaar kunt maken en hoe daar mee om te gaan in de spreekkamer, krijgen we ook uitleg over de spiraal van geweld van Justine van Lawick. Mensen hebben vaak een illusie van maakbaarheid in de liefde. Als we verliefd zijn komen al onze romantische idealen uit, we versmelten. Echter komen er na een tijdje de eerste barsten in dit ideaal, want de ander denkt en doet niet hetzelfde als jij. Je wilt deze idealen herstellen wat tot flinke discussies kan leiden. Als de idealen niet hersteld worden raken we steeds meer teleurgesteld. Er ontstaat een machtstrijd wat verder kan gaan escaleren en wat gevoelens van verraad, rouw en verlies oproept. Twijfels over de relatie ontstaan en de onderlinge verhoudingen worden grimmiger en geweld kan toenemen.
Een fenomeen waar David Schnarch ook schrijft is huwelijks sadisme. Het is iets wat wij allemaal doen in onze partnerrelatie. Elkaar pesten, kleineren, dwarszitten etc. Er zijn vele redenen waar huwelijks sadisme vandaan komt zoals onderdrukken van eigen emoties en waaraan je je gaat irriteren bij de ander, gevoel van afhankelijkheid, angst voor verlating, een partner die liefde onthoud enz. Het creëert gevoelens van teleurstelling, haat en weerzin waardoor je afstand gaat creëren, de ander wil terugpakken en je positie wil innemen tegenover de ander. Ook in de seksuele sfeer komt sadisme vaak voor. Vera geeft hier levendige praktijkvoorbeelden van.
Wat helpt om deze spiraal tegen te gaan?
Er zijn vier belangrijke pijlers voor een balans die je door de jaren heen kan ontwikkelen:
– Solide zelfgevoel, eigen identiteit en gevoel van zelf
– Rustige geest, kalm hart. Probeer in gespannen situaties het hoofd rustig te houden.
– Gegrond reageren en niet vanuit angst of vanuit te hoog opgelopen agressie.
– Volhouden! Als je een betere, diepere relatie wil, moet je zelf aan de slag. Ook als je partner het er even bij laat zitten.
Als afsluiting wordt er stil gestaan wat bijdraagt aan de kwaliteit van de seks tussen partner. Het blijkt dat frequentie, techniek en lichamelijk functioneren niet van belang is! Wat wel? Een tipje van de sluier; een diep gevoel van contact en vertrouwen. Volledig jezelf kunnen zijn en overgeven aan de ander, zonder reserves. Een belangrijke vermelding: dit kost vele jaren om te bereiken, dus oefening baart kunst!
Wil je nog meer weten wat deze inspirerende vrouw te vertellen heeft, dan raden we aan haar nieuwe boek te lezen Lust of Last, Verhalen uit de praktijk van een seksuoloog.
Larissa Hoogstede presenteerde de visie en werkwijze van De Waag Nederland.
Zij verving wegens ziekte Sander van Arum. Hij is de ontwikkelaar van het zorgprogramma Veilig, Sterk &Verder voor kindermishandeling en seksueel misbruik binnen het gezin.
Het betreft een geïntegreerde slachtoffer-pleger behandeling bij gezinnen met een hoog risico op terugval in geweld of seksueel misbruik.
De huidige, vooral op het slachtoffer gerichte aanpak, bij kindermishandeling en seksueel misbruik binnen het gezin moet ten behoeve van het kind worden geïntegreerd met pleger behandeling. Dit zal gezinsleden en hulpverleners versterken bij het beschermen, herstellen en verbeteren van de gehechtheidsrelaties in het gezin en het netwerk. De doorgaande borging van de veiligheid van het kind vraagt om de aandacht voor veiligheidsplanning en voor risico gestuurde zorg afzonderlijk.
Het zorgprogramma Veilig, Sterk& Verder, richt zich op actuele veiligheid, op risicofactoren voor terug terugval in misbuik en op herstel van de gevolgen van de traumatische gebeurtenissen van alle gezinsleden.
Als hulpverleners moeten we waakzaam zijn voor de valkuilen voor de aanname dat het veilig is. Enkele voorbeelden: ·-het aannemen dat de ketenpartner wel contact opneemt als er reden toe is.
-de ouder is in behandeling in een andere instelling, dus is het veilig.
-het kind woont niet meer thuis.
Daarbij ook zicht houden op de onveiligheid die er kan ontstaan:
De omgeving kan een extreme reactie geven ten opzichte van de dader en het systeem. Dit kan leiden tot isolement en is een acuut risico.
Systeem reageert soms ontkennend.
Slachtoffer wordt sneller ook een dader.
De therapeut kan door de verstoorde sensitiviteit voor veiligheid moeite hebben met de inschatting van de veiligheid.
De risico gestuurde zorg bestaat uit een brede focus, zicht voor en op alle leefgebieden van schulden tot diagnose van ouder en/of kind. Hierbij ligt de prioriteit op het effect dat het op probleem op het kind heeft.
Een specifieke focus, gericht op mishandeling of misbruik.
Daarbij is het van belang dat de uitkomst altijd een lager risico op terugval zal zijn.